INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wojciech Remigian Prażmowski h. Belina  

 
 
brak danych - 1685
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Prażmowski Wojciech Remigian h. Belina (zm. 1685), chorąży nadworny kor. Był synem Andrzeja, kaszt. warszawskiego, i Jadwigi Zofii z Kożuchowskich, bratem Mikołaja (zob.), Samuela Jerzego (zob.) i Franciszka (zob.).

W r. 1648 P. uczestniczył w elekcji Jana Kazimierza, oddając swój głos z ziemią warszawską. Dn. 22 XI 1658 został mianowany – z podstolego bracławskiego – podkomorzym czerskim. W r. 1661 brat prymas zabiegał u marszałka i hetmana Jerzego Lubomirskiego, aby wziął do siebie chorągiew P-ego, «żeby go pan stary [Stanisław Rewera Potocki] nie zagarnął». W l. 1663–7 miał P. chorągiew pancerną w sile 120–170 koni. W r. 1659 był już chorążym wołyńskim. W r. n. brat prymas zabiegał dla P-ego o jakiś urząd u Ludwika XIV, gdyby doszło w Polsce do elekcji Francuza. Dn. 25 V 1668 został P. starostą grodzkim łomżyńskim; t. r. posłował z ziemi łomżyńskiej na sejm abdykacyjny, a następnie był na konwokacji i podpisał akt generalnej konfederacji za przykładem brata prymasa z zastrzeżeniem praw Kościoła i księstwa mazowieckiego wobec innowierców. Wziął też udział w elekcji w r. 1669 i został wtedy deputatem do paktów konwentów. Michał Korybut, chcąc pozyskać rodzinę oponenta prymasa, mianował P-ego 7 X t. r. (po bracie Samuelu) chorążym nadwornym kor. W r. 1670 współpracował P. z malkontentami przeciw królowi i jesienią t. r. towarzyszył francuskiemu agentowi J. de Courthonnowi, opatowi Paulmiers, ze swej wsi Osuchowa do Lwowa do hetmana Jana Sobieskiego. W drodze powrotnej znowu gościł opata u siebie, a potem zawiózł do prymasa do Łowicza. W r. n. wziął P. udział w kampanii Jana Sobieskiego na Ukrainie i w październiku 1671 po bitwie pod Bracławiem stał ze swą chorągwią w Ładyżynie. Z ramienia malkontentów, przede wszystkim brata prymasa, jeździł w r. 1672 do Wiednia w sprawie ewentualnej detronizacji króla Michała.

Dn. 1 VII 1672 podpisał P. akt konfederacji malkontentów, szukających opieki we Francji i spiskujących przeciw królowi Michałowi. W lecie t. r. walczył na Ukrainie pod komendą kaszt. podlaskiego Karola Łużeckiego. Wojska te zostały zniesione 22 VII przez Kozaków między Czetwertynówką a Batohem; niebawem P. «zrestaurował» rozbitą chorągiew i uzupełnił jej skład. W dalszym ciągu wojny z Turcją P. pozostawał pod rozkazami Sobieskiego. W gołąbskim obozie konfederatów spotkał się mimo to z gwałtowną krytyką, tylko pozornie za niestawienie się w pospolitym ruszeniu, a właściwie za profrancuskie i promalkontenckie sympatie. Dlatego ukarano go pozbawieniem godności chorążego nadwornego kor., odebrano mu też star. łomżyńskie oraz ogłoszono konfiskatę dóbr dziedzicznych. Brat prymas w swym „Wywodzie niewinności …” starał się uniewinnić P-ego. Generalny zjazd konfederatów w Warszawie, który niebawem przekształcił się w sejm pacyfikacyjny, skasował 25 II wyroki na malkontentów, a więc i na P-ego. Z początkiem marca 1673 w prymasowskim Ujazdowie przyjmował P., wraz z Sobieskim, wysłanników z generalnego zjazdu dla ostatecznego ułożenia warunków zgody malkontentów z konfederatami. W l. 1673–9 miał chorągiew kozacką w sile 73–143 koni. P. podpisał jako świadek testament brata prymasa, był obecny przy jego zgonie 15 IV jako jedyny z braci. W r. 1674 uczestniczył w konwokacji, podpisał generalną konfederację jako poseł łomżyński i został deputowany do Trybunału Skarbowego w Radomiu. Wziął też udział w elekcji Jana Sobieskiego wraz ze swą ziemią, podpisując się jako star. łomżyński i rotmistrz królewski. Posłował następnie na sejm w r. 1676 (koronacyjny) oraz na sejm w r. 1681. W wiedeńskiej kampanii brała udział chorągiew pancerna P-ego, wchodząca w skład pułku królewskiego.

P. był dziedzicem Pękoszewa i Woli Pękoszewskiej koło Skierniewic w woj. rawskim oraz do r. 1659 Godziszowa, Wir i Wyganowa w woj. lubelskim (sprzedał je bratu prymasowi), a od r. 1667 nadto posiadał Łopiennik Lacki i Łopiennik Ruski w pow. krasnostawskim w ziemi chełmskiej, o których zwrot sejmik proszowski 3 II 1666 upomniał się na rzecz niejakiego Choińskiego. Pierwsza żona wniosła P-emu Osuchów koło Błonia w woj. mazowieckim, na mocy testamentu brata Mikołaja (1673) wziął z rodzinnych dóbr część Prażmowa i Bobrowce w ziemi czerskiej. Umarł w r. 1685 (przed 10 IX, nominacja dla następcy na chorąstwie nadwornym).

P. był żonaty dwukrotnie: pierwszą jego żoną była Anna z Radziejowskich, córka Hieronima, a siostra kardynała Michała, drugą Zofia Świętosława z Dunin Rajeckich, trzykrotna wdowa, po Władysławie Leszczyńskim, podkomorzym brzeskim lit., Adamie Sakowiczu, woj. smoleńskim, i Mikołaju Potockim (zob.). Z pierwszego małżeństwa P. miał syna Hieronima Kazimierza, star. mszczonowskiego, z drugiego synów: Mikołaja, płka wojsk saskich, i Pawła (zm. 1706), star. łomżyńskiego od 10 IX 1685 i zambrowskiego, posła na sejmy w l. 1688/9, 1693, 1696 – konwokacyjny i 1697 – elekcyjny.

 

Korytkowski, Arcbpi gnieźn.; Niesiecki; Żychliński, XXIV 113; – Korzon T., Dola i niedola Jana Sobieskiego, Kr. 1898 III 59, 177, 268, 363; Przyboś A., Konfederacja gołąbska, Tarnopol 1936; tenże, Michał Korybut Wiśniowiecki, Kr. 1984; Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji armii, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., VI cz. 1 s. 236, VII cz. 2 s. 410, VIII cz. 1, 2 s. 260; tenże, Wyprawa wiedeńska 1683 r., W. 1957 s. 174; – Akta do dziej. Jana III; Akta sejmikowe woj. krak., III; Diariusz kołowania i konfederacji pod Gołębiem i Lublinem w 1672 r., Oprac. A. Przyboś i K. Przyboś, Wr. 1972; Kochowski W., Roczników Polskich Klimakter IV…, Lipsk 1853 s. 254, 276; Pamiętniki historyczne, Wyd. L. Hubert, W. 1861 I; Pisma do wieku Jana Sobieskiego; Relacja ambasadora K. L. Schaffgotscha o elekcji polskiej 1669, „Teki Archiwalne” T. 5: 1957 s. 160; Vol. leg., IV 235, 948, 1024, 1065, V 34, 37, 224, 246, 313; – AGAD: Metryka Kor. t. 201 k. 97 – t. 209 k. 128v., t. 206 k. 550v., t. 393 k. 76, Sigillata t. 10 s. 185, t. 14 s. 22; Arch. Wyższej Szkoły Pedagog, w Kr.: Jadwisieńczak M., Działalność polityczna M. Prażmowskiego jako kanclerza i prymasa, Kr. 1980 (praca doktorska).

Adam Przyboś

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Druga połowa XVI wieku

Druga połowa XVI wieku, a przede wszystkim interesujący nas okres panowania ostatniego Jagiellona – Zygmunta Augusta – to okres dominacji wojsk zaciężnych, co przekładało się na konieczność......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.